Terug naar het overzicht EBV

Verwekker

EBV is een van de humane herpesvirussen die mensen infecteren en levenslang in de menselijke cellen aanwezig blijven na infectie. Het EBV infecteert B-lymfocyten. Vervolgens trachten T-lymfocyten de geïnfecteerde B-lymfocyten, die zij niet als eigen herkennen, te vernietigen. Het gevolg is een lymfoproliferatief bloedbeeld met opgezwollen (atypische) T-lymfocyten. Er ontstaat als het ware een "immunologische oorlog", die zich bij immuun-rijpe adolescenten of volwassenen uit in een heftig klinisch beeld.
Behalve in B-lymfocyten vindt vermenigvuldiging van EBV ook plaats in de epitheelcellen van de orofarynx. Hierdoor wordt het virus via het speeksel uitgescheiden. Na beëindiging van de acute fase blijft het virus levenslang "slapend" aanwezig in B-cellen en in epitheelcellen. Af en toe kan het EBV via het speeksel van de asymptomatische drager worden uitgescheiden.

Besmetting vindt primair plaats door besmet speeksel bij mond op mond contact ("kissing disease"). Daarnaast is besmetting ook mogelijk via met vers speeksel besmette voorwerpen.
Het virus blijft levenslang aanwezig. Daarom is 95% van de volwassenen drager en tevens af en toe verspreider van het virus via het speeksel. Gezien de wijze van besmetting (speeksel) heeft dit voor de praktijk, met uitzondering van intieme contacten, weinig consequenties. Het bezoek aan een acuut zieke patiënt hoeft niet te worden vermeden.

Epidemiologie

Met name in de Westerse wereld wordt bij oudere kinderen en jonge volwassenen het klassieke beeld van mononucleosis infectiosa ("ziekte van Pfeiffer") gezien. Met het oplopen van de leeftijd neemt het aantal seropositieve mensen toe. In ontwikkelingslanden maken bijna alle kinderen de primaire infectie op jonge leeftijd door en is het beeld van acute mononucleosis infectiosa een uitzondering.

Incubatietijd

4-6 weken

Ziektebeeld

Er is een scala aan symptomen die afhankelijk zijn van de immunologische rijpheid van de patiënt en toenemen naarmate het kind ouder wordt.

• Jonge kinderen

Meestal asymptomatisch of een mild aspecifiek beeld ("griepje") soms exantheem.
In deze populatie werkt de cellulaire immuniteit nog niet op volle kracht. Daardoor kunnen de met EBV-geïnfecteerde B-lymfocyten niet snel en effectief door T-lymfocyten worden geëlimineerd.

• Oudere kinderen en jong volwassenen (met name in de westerse wereld)

Met name in de Westerse wereld wordt bij oudere kinderen en jonge volwassenen het klassieke beeld van mononucleosis infectiosa ("ziekte van Pfeiffer") gezien.

*met name na antibiotica; dit ontstaat door dat het overactieve immuunsysteem reageert op deze stoffen en betreft geen echte antibiotica allergie!

Complicaties
Bij immuuncompetente personen treden zelden complicaties op (<1%). De meest voorkomende zijn:

Spontane miltruptuur, hematologische afwijkingen (hemolytische anaemie), hepatitis, neurologische complicatie (Guillain-Barre), myocarditis of pericarditis)